Na afloop van de Algemene Ledenvergadering op 23 maart 2024 zijn we en groupe met een korte wandeling naar het Universiteitsmuseum Utrecht gelopen. Daar zijn we in een aparte zaal ontvangen door conservator Paul Lambers voor een lezing over de collectie Blaschkamodellen. In zijn zeer interessante lezing vertelde Paul Lambers dat de collectie in 1882 is aangekocht door de universiteit bij de aanstelling van hoogleraar zoölogie. Voor de studie en het onderwijs van biologie werden in die tijd behalve tekeningen en schetsen ook modellen gebruikt. Deze modellen waren veelal gemaakt van was, metaal en/of gips, maar deze materialen lenen zich minder voor het maken van modellen van ongewervelde zeedieren.

Vader en zoon Blaschka kwamen uit een Tsjechische glasblazersfamilie gespecialiseerd in het maken van sierglas en glazen ogen voor o.a. opgezette dieren. In Duitsland zijn zij glazen modellen van o.a. zeedieren gaan produceren die ze verkochten aan voornamelijk wetenschapsinstituten wereldwijd. De modellen maakten zij op bestelling, waarvoor wetenschappelijke tekeningen uit de werken van biologen Ernst Haeckel en Philip Gosse als voorbeeld dienden. De Blaschka’s maakten aan de hand van de wetenschappelijke publicaties hun eigen schetsen en vertaalden dit naar een 3D-glasmodel. De modellen zijn allemaal aan de vlam gemaakt en de verschillende onderdelen zijn met metaal en lijm met elkaar verbonden.

Paul Lambers wist de nieuwsgierigheid van de aanwezige leden goed te prikkelen en na afloop van zijn verhaal kwamen er dan ook veel geïnteresseerde vragen uit de zaal. Oud-bestuurslid Roosmarijn van Beemen was ook aanwezig en kon het verhaal van Paul Lambers met een paar leuke details aanvullen. Zij heeft de collectie glasmodellen van het Universiteitsmuseum recent gerestaureerd en kon vanuit haar professie samen met de conservator nog meer informatie delen.

Uiteraard zijn we de Blaschka glasmodellen na afloop van de lezing gaan bekijken. Sinds de heropening van het museum afgelopen september staat een deel van de collectie in de vaste opstelling in het zogenaamde ‘Blaschkakabinet’. Een opstelling waarin de modellen tegen een zwarte achtergrond met spotjes zijn uitgelicht. Doordat de spotjes dicht bij de glasmodellen staan, worden niet alleen de kleuren en de transparantie van het glas mooi benadrukt, maar ontstaat er ook een spannend spel van uitvergrote schaduwen tegen de achterwand.

Al met al was dit een zeer geslaagde excursie! De mensen die niet in de gelegenheid waren om deel te nemen aan de excursie, raden we aan om zeker nog een keer op eigen gelegenheid het Universiteitsmuseum Utrecht te bezoeken en het Blaschka-kabinet te bekijken.

Voor degenen die geen genoeg kunnen krijgen van de Blaschkamodellen en hun geschiedenis, in Vormen uit Vuur nr. 151 (1994/1) en nr. 223/224 (2014/1) zijn interessante artikelen verschenen over de collectie Blaschka glasmodellen van het Universiteitsmuseum Utrecht. Deze uitgaven van Vormen uit Vuur zijn na te bestellen op deze website onder ‘Losse nummers’.

De collectie van het Universiteitsmuseum Utrecht is uniek aangezien er geen andere openbare Blaschkacollecties zijn in Nederland. Over de collectie en de opstelling kunt u meer lezen op deze pagina: https://umu.nl/blaschkakabinet/ en op deze pagina: https://umu.nl/collectie-verhaal/pareltjes-van-glas-in-de-wetenschap/. Het Universiteitsmuseum Utrecht is de enige instelling in Nederland die een openbare collectie Blaschka modellen heeft en sinds de heropening van het museum is een belangrijk deel van deze collectie in het speciaal hiervoor gebouwde Blaschkakabinet te zien.