Op zaterdag 6 september zijn we door conservator Nora Leijen en restaurator Mandy Slager ontvangen in het Depot van museum Boijmans. Zij hebben ons alles verteld over het langlopende onderzoeksproject naar de stabiliteit van de collectie historisch glas uit het museum, waaraan een tentoonstelling was gewijd.

Instabiel glas, in de volksmond ook wel ‘glasziekte’ genoemd, is een degradatieproces waarbij zouten uit het glas uitlogen. Hierdoor ontstaat een wittige waas op het oppervlak van het glas, dat na een poos kan leiden tot druppelvorming (ook wel ‘tranen’ genoemd, vandaar de naam van de tentoonstelling ‘Huilend Glas’). De uitgeloogde zouten laten microscopisch kleine holtes achter in het glas, dat zich uiteindelijk ontwikkeld tot een netwerk van haarscheurtjes en in vergevorderde gevallen kan het glas uit elkaar vallen. Het degradatieproces van instabiel glas wordt nog niet in alle facetten begrepen. Vraagstukken die nog geen sluitend antwoord hebben zijn bijvoorbeeld hoe te voorspellen wanneer de symptomen van degradatie zichtbaar worden en hoe snel het degradatieproces verloopt, welke factoren allemaal van invloed zijn op het degradatieproces en hoe het startende degradatieproces al is te herkennen voordat er zichtbare symptomen ontwikkelen. 

Om meer grip te krijgen op glasdegradatie n.a.v. instabiliteit en om de eigen collectie beter te kunnen volgen en conserveren, is het Boijmans 20 jaar geleden begonnen met een groot en langlopend onderzoeksproject. Binnen dit project wordt samengewerkt met externe onderzoekers (waaronder Mandy Slager) en de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (RCE). Met behulp van analytische onderzoeksmethodes wordt onderzoek gedaan naar de samenstelling van het glas, de samenstelling van de producten die uitlogen en de snelheid van het degradatieproces. Alle informatie wordt vergeleken met informatie uit eerdere onderzoeken en met data van andere collecties, waardoor er langzaam steeds een beetje meer wordt begrepen van dit ingewikkelde degradatiefenomeen. Wij hebben in ieder geval onze kans schoon gezien om Nora en Mandy het hemd van het lijf te vragen en we hebben veel geleerd over instabiel glas en glasdegradatie.

Klik hier om meer foto’s van de excursie te bekijken: https://vormenuitvuur.nl/impressies/