Sinds 2016 organiseert de stichting Het Historisch Gebruiksglas jaarlijks een symposium waarbij wetenschappers, museummedewerkers en glasverzamelaars een breed scala aan onderwerpen over de historie van glas presenteren. Dit jaar vindt het symposium plaats op zaterdag 9 november in het Rijksmuseum van Oudheden (RMO) te Leiden. Van 11.00 uur tot 16.00 uur vertellen de sprekers uitgebreid over hun onderwerp. Als altijd sluit de dag af met een borrel. Het symposium is ook dit jaar weer online te volgen.

Programma
Vanaf 10.30 uur is de inloop met Koffie en Thee.
11.00 uur Verwelkoming door Dagvoorzitter Nelleke Nicolai, lid van het bestuur van Het Historisch Gebruiksglas.

Arnold Carmiggelt: Een “glashuijs” onder het Timmerhuis. Zeventiende eeuwse glasproductie in Rotterdam.
Voorafgaand aan de bouw van het Timmerhuis, gelegen tussen het Rodezand en het Haagseveer in Rotterdam, werd in 2013 een opgraving uitgevoerd door Archeologie Rotterdam (BOOR). Bij dit archeologisch onderzoek werd afval van een glasblazerij aangetroffen. In de lezing komt deze vondst aan de orde en worden de historische gegevens gepresenteerd die betrekking hebben op deze glasblazerij. Arnold Carmiggelt is historicus en archeoloog. Hij is hoofd van Archeologie Rotterdam (BOOR).

Netty Bussink: “Liefde, door den Trouw vereenigd”, een bijzonder Slingerglas uit de eigen verzameling.
Aan de hand van haar glas neemt Netty ons mee naar de oorsprong van het Slingerglas. Zij staat stil bij de vele verschijningsvormen van de versieringen in de stam en gaat in op de bijzondere gravure op haar glas. Netty Bussink is afgestudeerd als fiscaal econoom aan de Erasmusuniversiteit te Rotterdam. In haar vrije tijd heeft zij kunstgeschiedenis gestudeerd aan de Rijksuniversiteit Leiden, maar is nooit als kunsthistoricus werkzaam geweest. In de loop der jaren heeft Netty een kleine verzameling slingerglazen opgebouwd. Momenteel is zij voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Vrienden van Ceramiek en Glas.

Wim Rakhorst en Trudy Vos: Glas en farmacie: een beknopte geschiedenis, met voorbeelden uit de collectie van de Stichting Farmaceutisch Erfgoed
Glas heeft altijd een belangrijke rol gespeeld bij de productie, opslag en aflevering van geneesmiddelen. Een korte schets van die geschiedenis in de farmacie wordt gegeven. Met name de ontwikkeling van injectievloeistoffen heeft dat belang sterk vergroot. De Stichting Farmaceutisch Erfgoed met haar depot te Urk heeft een aantal kenmerkende exemplaren die zullen worden getoond. Trudy Vos was apothekersassistente en medisch analiste, assistente in apotheken in Nederland en Duitsland en heeft lange tijd gewerkt in de apotheek en het laboratorium van de Faculteit Diergeneeskunde Utrecht en in de ziekenhuisapotheken van St Maarten en St Eustatius. Sinds 2019 is zij vrijwilligster bij Stichting Farmaceutisch Erfgoed. Wim Rakhorst studeerde Farmacie in Groningen waar hij in 1974 zijn apothekersexamen deed. Tot 2018 was hij werkzaam in de farmaceutische industrie, met name voor het kwaliteitsbeheer. Vanaf 2000 is hij betrokken bij de geschiedenis van de farmacie, voorzitter van de KNMP commissie geschiedenis van de farmacie, bestuurslid en later vrijwilliger van de Stichting Farmaceutisch Erfgoed. Hij is lid van de werkgroep Latijn van het Trefpunt Medische Geschiedenis Nederland (Urk).

13.00 uur Gezamenlijke lunch in het museum 

Pepijn van de Geer: Een glazen ribkom uit het Romeinse grafveld Nijmegen-Hatert in context
In het najaar van 2021/2022 hebben archeologen van de gemeente Nijmegen een aanvullend deel van het in de archeologische wereld bekende Romeinse grafveld Nijmegen-Hatert opgegraven. Daarbij werd in één van de graven een donkerblauwe glazen ribkom uit de eerste eeuw gevonden die ‘wereldnieuws’ werd. In deze lezing worden de vondst, het archeologisch onderzoek en de omstandigheden waarin deze is gevonden nader toegelicht. 
Pepijn van de Geer studeerde Prehistorie van Noordwest Europa aan de Universiteit Leiden en Field Archaeology aan het University College London. Na het afronden van zijn scriptie over glazen La Tène-armbanden uit de Maaskant rond Oss is hij 10 jaar werkzaam geweest als archeoloog voor het opgravingsbedrijf van de Universiteit Leiden. Daarbij was hij betrokken bij een veelvoud aan opgravingen van zowel prehistorische als Romeinse vindplaatsen over heel Nederland. Sinds 2018 werkt hij als projectleider en archeoloog bij de gemeente Nijmegen en is verantwoordelijk voor opgravingen, analyse en rapportage van allerlei soorten archeologische projecten binnen de grenzen van de gemeente.

Uitreiking Prof. Dr Ina Isings glasprijs 2024
Elk tweede jaar wordt het beste artikel over historisch gebruiksglas gewaardeerd met een bedrag van € 1.000 en publicatie in ons Jaarboek en op onze website. In 2016 ging de eerste prijs naar Michel Hulst voor “Rariteit of Alledaags’ over glasvondsten in beerputten in de Amsterdamse Jodenbreestraat”. In 2018 ging de prijs naar Hans-Georg Stephan voor „Das mehrkantige Stangenglas, eine Grundform der Trinkgefäße der Renaissance in Europa“. En in 2020 won Jerzy Kunicki Goldfinger voor „In search of quality; Façon de Venise vessels made of K-rich glass excavated in Elbląg (Elbing), Poland“. En in 2022 werd Anna Marike van Winkelhoff de winnaar met “Een nieuw licht op het gebruik van glazen vaatwerk in het Merovingische grafritueel”.

Dit jaar zal de prijs gaan naar “The chevron beads from Soop glasshouse: morphological characterisation”. Bij het symposium wordt de naam bekend gemaakt van de winnaar, die daarna een korte toelichting zal geven. Het volledige artikel wordt in ons volgende Jaarboek en op de website gepubliceerd.

16.00 uur Afsluiting en Borrel

Wilt u het symposium meemaken?
De Stichting Het Historisch gebruiksglas komt voort uit particulier initiatief. De stichting ontvangt geen subsidie en is voor haar werk afhankelijk van bijdragen van belangstellenden. Vanaf € 75 per jaar wordt u donateur. De stichting heeft de ANBI status verkregen waardoor u gebruik kan maken van een extra giftenaftrek bij uw belastingsopgave; zie daarvoor www.belastingdienst.nl. Meer informatie over het werk van de stichting is te vinden op onze website www.hethistorischgebruiksglas.nl.

Wilt u het symposium in het RMO meemaken?  Maak dan € 40 over naar bankrekening: NL61 RABO 0305 0005 19 Het bedrag is inclusief lunch en het nieuwe Jaarboek. Kiest u voor het online symposium, meldt u zich dan bij contact@hethistorischgebruiksglas.nl en maak € 25 over voor het Jaarboek incl. verzending. Wilt u daarbij wel uw postadres opgeven? U krijgt van het RMO een link waarmee u kan inloggen op uw computer, laptop of tablet. 

Verder herinneren wij u graag aan de Isingsprijs 2026, waarvoor u tot begin april van dat jaar kunt inzenden. Wij vragen u deze prijs in uw netwerk bekend te maken en/of zelf een artikel in te zenden. De jury verwacht ook deze keer weer een groot aantal inzendingen.