Publicatie over Verzamelaarskast met miniatuurapotheek uit 1730

Meer dan vijftig experts waren de afgelopen jaren bezig met het onderzoek naar de enige 18de-eeuwse miniatuurapotheek in Nederland. Het Rijksmuseum presenteert de resultaten nu in een uitgebreide, door Irma Boom ontworpen, publicatie waarin de miniatuurapotheek en 56 geheime laden voor het eerst, én op nagenoeg ware grootte, te zien zijn.

In deze zeldzame verzamelaarskast bevindt zich een verzameling curiosa waaronder een compleet ingerichte miniatuurapotheek met meer dan driehonderd Delftsblauwe potjes, glazen flesjes, houten laadjes, schilderingen en vergulde ornamenten. Naast en achter de miniatuurapotheek bevinden zich maar liefst 56 geheime laden die, op vijf lege na, een verzameling herbergen van bijna 2000 verschillende naturalia − zaden, bloemen, wortels, delen van dieren, gesteenten, mineralen, fossielen en nog veel meer.

Onderzoek

Nu het onderzoek is afgerond is er meer inzicht in de herkomst, het gebruik, de bijzondere naturalia en de verzamelaarswereld. Zo is duidelijk geworden dat de kast hoogstwaarschijnijk in 1730 in Amsterdam is gemaakt voor een welgestelde arts of apotheker. De kast is bedoeld als een curiositeit, als vermaak voor een select gezelschap van vrienden en andere verzamelaars.

Uit onderzoek is ook gebleken dat de meeste naturalia behoren tot de oorspronkelijke inhoud van de kast. Tot deze naturalia behoren zelfs uraniniet en twee andere uraniumhoudende mineralen. Uit veiligheidsoverwegingen zijn deze stoffen nu in het Rijksmuseumdepot veilig in loden kisten opgeborgen, volgens voorschrift en met vergunning op basis van de Nederlandse Kernenergiewet.

Dankzij de restauratie en conservering hebben de kast en de miniatuurapotheek weer veel van hun oude glorie hervonden. De kast vormt een hoogtepunt van de 18de-eeuwse zalen in het Rijksmuseum.

Publicatie

Verzamelaarskast met miniatuurapotheek

ISBN 978-94-9171-461-0

Collector’s Cabinet with Miniature Apothecary’s Shop

ISBN 978-94-9171-472-6

€ 40,00

Hoofdredacteur: Paul van Duin

Auteurs:

Reinier Baarsen

Annette Bierman

Judith van der Brugge-Mulder

Gerhard Cadée

Roelof van Gelder

Dave van Gompel

Voor meer informatie

www.rijksmuseum.nl

Vroege Chinese keramiek: Die Sammlung Heribert Meurer

Vanaf 22 april presenteert het GRASSI Museum in Leipzig meer dan tweehonderd objecten van vroege Chinese keramiek. Het merendeel van de tentoongestelde stukken is aan het museum geschonken door de in Stuttgart gevestigde kunsthistoricus Dr. Heribert Meurer. Daarnaast worden werken uit de eigen collectie getoond. Naast de vroege Chinese keramiek, waarvan sommige stukken meer dan drieduizend jaar oud zijn, zullen circa honderd keramische werken uit de 20e en 21e eeuw worden tentoongesteld.

Meer informatie

www.grassimuseum.de

Verzamelaarsbeurs bracht nieuwe leden 

Op de afgelopen Verzamelaarsbeurs in Utrecht van 7 t/m 9 april, was onze vereniging aanwezig met een stand. Drie dagen hebben redactie-en bestuursleden informatie gegeven, nieuwe leden ingeschreven, contacten gelegd en met bestaande leden gediscussieerd over activiteiten en over Vormen uit Vuur. Tweemaal per jaar is de VerzamelaarsJaarbeurs zonder meer de plek met de grootste keus voor verzamelaars van curiosa en antiek. Ook de verzamelaar van glas en keramiek kan er vaak mooie, interessante en soms zeldzame objecten vinden.

Gelet op de enthousiaste reacties en de goede resultaten, overwegen we om ook op de Verzamelaarsbeurs in november aanwezig te zijn. Houd onze website in de gaten en overweeg ook eens bezoek te brengen aan deze kleurrijke beurs. Kom dan wel even bij ons langs...

Eerste exemplaar uitgereikt

De expositie met de Collectie Steenaert in Museum Arnhem is donderdag 16 maart 2017 onder veel belangstelling geopend. Een unieke gelegenheid om een overzicht te bekijken van het uitzonderlijke plateel van de Arnhemsche  Fayencefabriek. Ter gelegenheid van deze tentoonstelling in Arnhem staan in het meeste recente nummer van Vormen uit Vuur de serviezen van de Arnhemsche Fayencefabriek centraal. Auteur Benno Steenaert vat in een uitstekend geschreven artikel alle kennis samen die hij bijeen heeft weten te brengen en waar liefhebbers en wetenschappers jaren mee vooruit kunnen, niet in het minst door de foto's van Tom Haartsen. Een niet te missen document voor iedere keramiekliefhebber.

Voorzitter van onze vereniging Cees Broekhof reikte op de opening het eerste nummer van Vormen uit Vuur nr 233 uit aan Benno Steenaert. De collectie Arnhemsche fayence is te zien in Museum Arnhem tot 11 juni 2017.

Foto: Wim Trompert

We keken naar Glas...

Op 10 februari jongstleden was de vereniging te gast op het Gemeentemuseum Den Haag voor een rondleiding over de tentoonstelling Kijk! Glas. Conservator Eveline Holsappel en conservator assistent Erna Onstenk hebben een gezellig grote groep enthousiaste leden veel geleerd over de mooie en uitgebreide collectie glas die is te zien in de tentoonstelling. De tentoonstelling bestaat, op één object na, uit objecten allemaal afkomstig uit de eigen collectie van het Gemeentemuseum. In de tentoonstelling ligt de nadruk op vorm. Historisch naast modern, gekoppeld door hun vorm en/of techniek. Daarnaast worden drinkglazen in het voetlicht gezet. Op één lange tafel zijn zo’n 200 drinkglazen opgesteld in chronologische volgorde. Hierin is ook het IKEA-glas terug te vinden (deze is uit Eveline’s eigen collectie). In de zaal aan de vijver vinden we een tweedeling tussen gekleurd glas en transparant kleurloos glas.

Door de grootte van de groep moest deze in tweeën gedeeld worden. De ene helft ging met Erna de zaal bij de vijver in. De andere helft ging met Eveline Holsappel mee langs de andere vitrines. Zowel Eveline als Erna hebben veel kennis over de collectie van het museum en ze hebben dan ook honderduit kunnen vertellen. Vragen werden beantwoord en gedachten werden gewisseld.

Het was weer een zeer geslaagde excursie naar het Gemeentemuseum Den Haag. We zullen deze kleine excursies blijven doen en hopen u in de toekomst hier te mogen verwelkomen.

Mocht u de tentoonstelling nog niet hebben gezien, maar toch nieuwsgierig zijn? Dan moet u snel zijn. De tentoonstelling is nog te zien tot en met 12 maart.

Met vriendelijke groet,

Anna en Anniek

Foto’s van de excursie zijn te vinden op onze facebook pagina: www.facebook.com/VormenUitVuur/photos

Museum Princessehof ziet het licht

Keramiekmuseum Princessehof toont tot 5 november een nieuwe tentoonstelling met Dutch Design. In Design#2: Licht demonstreren vijf ontwerpers hoe zij keramiek en licht combineren en tot een schitterend schouwspel komen. Er zijn hangende en staande lampen te zien, maar ook projecties op porselein en een gigantische lichtgevende installatie. Keramiek lijkt door zijn massieve karakter niet geschikt om te combineren met licht. Nederlandse ontwerpers staan er echter om bekend dat zij op originele en onconventionele manieren omgaan met hun materiaal. Een voorbeeld hiervan is Floris Wubben. Hij schilfert zijn porseleinen lampen met een gasbrander af, waardoor het doorschijnende effect van het materiaal versterkt wordt.

Lichtinstallatie

Het ontwerpersduo Kranen/Gille ontwerpt speciaal voor deze tentoonstelling een lichtinstallatie bestaande uit keramische tegels, old skool koperen verbindingen en LED-verlichting. De installatie van 10 bij 2 meter vormt een lichtgevend landschap bij nacht. Alsof je bij heldere hemel over de polder vliegt. Naast deze Terra Ducit zijn er ook nog diverse lampen van het ontwerpersduo te zien die gemaakt zijn voor het keramische atelier Cor Unum.

Originaliteit en knock off

De aan de Design Academy Eindhoven afgestudeerde Yun Tian projecteert bewegende animaties op borden van porselein en aardewerk. Ze vertelt hiermee het verhaal hoe Nederlandse keramisten Aziatisch porselein massaal hebben nagemaakt en zo tot Delfts blauw kwamen. Tegenwoordig wordt dit iconische Hollandse aardewerk weer nagemaakt in Azië. Yun Tian stelt hierbij de vraag of ‘knock offs’ kunnen leiden tot creativiteit en originaliteit.

Steeds vaker verwerken Nederlandse designers keramiek in hun ontwerpen. Keramiekmuseum Princessehof belicht deze beweging met een nieuwe jaarlijkse serie designtentoonstellingen onder de noemer Design#. In Design#2: Licht is verder nog werk van Babs Haenen en Patrick Hartog te zien.

De Stijl

De tentoonstelling Design#2: Licht is onderdeel van het themajaar Mondriaan tot Dutch Design. Nederland viert in 2017 dat het honderd jaar geleden is dat de kunstbeweging De Stijl is opgericht. Gedurende het hele jaar vinden er door heel Nederland tal van inspirerende tentoonstellingen en evenementen plaats.

Foto: Lampion des animaux, Kranen Gille. Foto: Cor Unum. 

Geef Vormen uit Vuur eens cadeau!…

Zoekt u nog een origineel cadeau om aan een liefhebber van keramiek en glas te schenken? Dan hebben wij een leuk idee: een heel jaar lidmaatschap van onze vereniging! Dit houdt in: alle uitgaven van Vormen uit Vuur in 2017 en uiteraard de uitnodigingen voor excursies, lezingen en bijeenkomsten. Als extraatje ontvangt u het extra dikke laatste nummer van 2016 (nr. 232), de unieke Engelstalige bewaarspecial alvast feestelijk verpakt, als presentexemplaar.

Maak snel gebruik van dit aanbod: vul uw gegevens in onder Lid worden en vermeldt bij opmerkingen: ‘cadeau-lidmaatschap 2017’ en het adres van de persoon aan wie u het abonnement schenkt.

Na opgave van uw cadeau-lidmaatschap ontvangt u per mail een factuur van € 45,-. (€ 65,- voor buitenlandse adressen) Na deze te hebben voldaan, ontvangt u het ingepakte nummer 232 op uw eigen adres. Het cadeau-lidmaatschap eindigt automatisch op 31 december 2017.

Bezoek aan een verzamelaar: Aziatisch porselein in Den Haag

Op zondag 7 augustus 2016 was de vereniging te gast bij een verzamelaar van Aziatisch porselein in Den Haag. Met een groep van zo’n 25 leden hebben we een heerlijke middag gehad met veel porselein en interessante gesprekken. De leden werden ontvangen in het appartement van de verzamelaar met koffie en thee met een koekje. Na een korte inleiding door Cees Broekhof vertelde de verzamelaar wat over zichzelf en over zijn verzameling. Ooit begonnen met kleine dingetjes die je kon betalen en nu een huis vol Aziatica waarvan grotendeels Chinees en Japans (export)porselein, maar ook enkele Islamitische stukken en Delfts. Het keramiek stond werkelijk overal in huis en we werden uitgenodigd om ook vooral overal even een kijkje te nemen. Van de kraakborden in de slaapkamer tot wat kleiner werk in de wc en twee grote Swatow vazen in de woonkamer. Kasten gingen open en leden werden uitgenodigd tot het oppakken en bekijken van objecten. Of de verzamelaar niet bang was dat er iets kapot zou gaan. “Nee, de kinderen en kleinkinderen renden en rennen door het hele huis en er is nog nooit iets gebroken. Herstel, de hulp heeft een keer iets niet goed terug gezet wat kapot is gevallen.”

Naar het einde van het bezoek werden de leden ook nog verwend met stokbroodjes en schalen verse vis. Heerlijk met een glaasje wijn of fris erbij. Een eerste ‘bezoek aan een verzamelaar’ dat al onze verwachtingen heeft overtroffen.

Het was een geweldige en interessante middag en er is veel gepraat en gediscussieerd over verschillende stukken uit de collectie. Via deze weg willen we graag de verzamelaar nogmaals bedanken voor de heerlijke middag.

Heeft u ook een mooie verzameling waar u iets over kunt vertellen, laat het ons weten. Wellicht staan we volgend jaar met een aantal leden bij u in de woonkamer. Wij zullen u natuurlijk op alle mogelijke manieren helpen met de organisatie van te voren en op de dag zelf.

Tot op de volgende excursie.

Anna en Anniek

De genen van de kunstverzamelaar

Van schilderijen van Rembrandt en Frans Hals, porselein, juwelen tot geborduurde bruidsjurken en militaire voertuigen. Van alles is te vinden in de tientallen collecties in de familie Six en aanverwanten. Auteur Jacob Six heeft de omvangrijke taak op zich genomen  al deze verzamelingen in dit boek samen te brengen. Tegelijkertijd is deze uitgave meer: er is een synthese ontstaan van de kunstgeschiedenis en de sociale geschiedenis van de in Nederland maar zo zelden beschreven elite van weleer.

De collecties zijn gekoppeld aan allerlei individuen, vaak met een boeiende levensgeschiedenis. Een gedeelte van de objecten is nog altijd particulier bezit van familieleden, vele andere delen zijn pronkstukken van internationale musea. Wereldbekend is de verzameling zeventiende-eeuwse familieportretten waaronder belangrijke werken door Rembrandt van Rijn, Frans Hals, Paulus Potter, Govert Flinck, Nicolaas Maes etc. Van een geheel andere orde is bijvoorbeeld de verzameling anatomische preparaten van Gerardus Vrolik die nu de kern vormt van de museumcollectie van het AMC. Zo zijn ruim veertig hoofdstukken gewijd aan verzamelingen van o.a. porselein, glas, juwelen, zilver, geborduurde bruidsjurken, militaire voertuigen, uurwerken en Indische wapens.

Dit royaal geïllustreerde boek geeft aandacht aan de avonturen en levensomstandigheden van verzamelaars gedurende 500 jaar.

Uitgeverij Waanders & de Kunst

336 pagina's

21 x 26 cm

275 illustraties in kleur en 75 in zwart-wit

gebonden

Nederlands

ISBN 9789462630192

€ 45,00

Uitnodigingen voortaan digitaal verstuurd

Onze vereniging is voortdurend op zoek naar manieren om te besparen op onnodige kosten. We besteden dat geld namelijk liever aan ledenactiviteiten als excursies en aan Vormen uit Vuur. Kostenbesparing behalen we onder meer door uitnodigingen voor excursies en lezingen per e-mail aan u te sturen in plaats van per post. Dit scheelt aanzienlijk in druk- en portokosten.

Vanaf heden worden deze uitnodigingen dan ook uitsluitend via de e-mail verstuurd. Hebben wij uw e-mailadres nog niet? Geef dit dan zo spoedig mogelijk aan ons door via ledenadministratie@vormenuitvuur.nl (ook als uw e-mailadres recentelijk gewijzigd is). U kunt ervan op aan dat uw gegevens niet aan derden worden verstrekt.

Indien u toch de uitnodigingen per post wilt ontvangen, stuur dan een briefje naar: NVVCG, postbus 15757, 1001 NG Amsterdam.

U vindt de aankondigingen voor ledenactiviteiten overigens ook ruim van tevoren op onze website www.vormenuitvuur.nl. Kijk daarom regelmatig om niets te hoeven missen!

Cees Broekhof,

Voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Vrienden van Ceramiek en Glas