GEFÄSS/ SKULPTUR 3
Deutsche und internationale Keramik seit 1946

Das GRASSI Museum für Angewandte Kunst Leipzig präsentiert im dritten Teil seiner groß angelegten Überblicksschau auf künstlerische Studiokeramik seit 1946 rund 270 Arbeiten von weltweit tätigen Keramikern. Bereits 2008/2009 und 2013/2014 waren in zwei umfangreichen Ausstellungen herausragende, oft auf großzügige Schenkungen zurück gehende Arbeiten vorgestellt worden. Auf diese beiden viel beachteten Ausstellungen folgten jeweils generöse private Schenkungen an das Museum. So wuchs der Bestand des Hauses nach der ersten Ausstellung um rund 3.000 Stücke, seit 2014 zählen weitere 2.000 Arbeiten neu zur Sammlung. Dadurch kann in Leipzig einerseits das Œuvre bedeutender Künstler der Keramik intensiv und detailliert dargestellt und andererseits die Vielfalt der internationalen Szene eindrücklich vor Augen geführt werden.

Zur Ausstellung liegt eine umfangreiche Begleitpublikation vor.

Ausstellung: 10.11.2018 – 13.10.2019'.

Zie voor meer informatie GRASSI Museum für Angewandte Kunst Leipzig.

Symposium ‘Begeren en beheren, de levensloop van een object’

Ter gelegenheid van haar 65-jarig bestaan organiseert de NVVCG op vrijdag 19 oktober 2018 een jubileumsymposium met als thema ‘Begeren en beheren, de levensloop van een object’. Het symposium wordt gehouden in het auditorium van het Gemeentemuseum Den Haag.

Programma

Dagvoorzitter: prof. dr. T.M. Eliëns

10.00 – 10.30 Ontvangst en registratie

10.30 – 10.45
Welkom
Cees Broekhof, Voorzitter Nederlandse Vereniging van Vrienden van Ceramiek en Glas

10.45 – 11.15
Het mysterie van het Ru-schaaltje
Eline van den Berg MA, Conservator Aziatische ceramiek, Keramiekmuseum Princessehof

11.20 – 11.50
Ceramiek in 17^e -eeuwse boedelinventarissen
Adri van der Meulen, Mede naamgeefster van Keramiekstichting Smeele van der Meulen

11.55 – 12.25
Lijnen door de tijd - Islamitische kunst in Gemeentemuseum Den Haag in beeld
Suzanne Lambooy MA, Conservator toegepaste kunst Gemeentemuseum, Den Haag

12.30 – 14.00
Lunch in Tuinzaal en mogelijkheid tot bezoek aan de tentoonstelling ’Glans en Geluk, kunst uit de wereld van de Islam’

14.00 – 14.30
Aan het eind van het verzamelen
Ronald van Egmond, Directeur stichting Het Geluid van Kunst en voorzitter van de Nederlandse Vakgroep Keramisten

14.35 – 15.05 
Het Joachim Wtewael glas
Drs. Kitty Laméris, Glas- en keramiekexpert in het AVRO-programma Tussen Kunst & Kitsch

15.10- 15.40
Van reparatie naar restauratie, de historie van het ambacht
Anniek Manshanden MA, Restauratie Atelier Manshanden – keramiek porselein glas 
 

15.45 – 15.50 Dankwoord door voorzitter Cees Broekhof
15.50 – 16.00 Afsluiting door dagvoorzitter prof. dr. T.M. Eliëns

16.00 – 17.00 Borrel in Tuinzaal

Aanmelden
Via de website www.vormenuitvuur.nl kunt u zich reeds aanmelden als deelnemer. De kosten voor deelname aan het symposium zijn € 35 p.p. (incl. lunch). Studenten betalen € 17,50 p.p. (incl. lunch) voor deelname. Wilt u het bedrag overmaken op het IBAN van de NVVCG: NL64INGB0000448948 onder vermelding van symposium 2018 en de naam/namen van de deelnemer(s). Stuur uw aanmelding vóór 12 oktober; u ontvangt een bevestiging.

Het symposium wordt mede mogelijk gemaakt door financiële bijdragen van het Prins Bernhard Cultuurfonds, keramiek stichting Smeele van der Meulen, Capriolus en de stichting van Achterbergh Domhof.

De Stadsbeeldhouwer, de Avant-gardist & de Einzelgänger

Drie spraakmakende kunstenaars uit het interbellum belicht: Hildo Krop, Mommie Schwarz en Chris Lanooy

Op woensdag 26 september opent bij Kunstconsult in Amstelveen een verkoopexpositie met werk van drie spraakmakende kunstenaars uit het interbellum. Hildo Krop en Mommie Schwarz waren centrale figuren in het Amsterdamse kunstleven van de jaren 20 en 30. In dezelfde periode creëerde de eigenzinnige solist Chris Lanooy hoogtepunten uit zijn oeuvre in zijn atelier op de Veluwe en bij de Glasfabriek Leerdam.

Van elk van de drie kunstenaars is een verscheidenheid aan kunstwerken te zien. In drie kabinetten varieert het aanbod van sculpturen en werk op papier tot meubels, keramiek en glas. Grotendeels gaat het om unieke objecten. De verkoopexpositie duurt tot en met 17 oktober.

Hildo Krop: Stadsbeeldhouwer van Amsterdam
Dat Hildo Krop (Steenwijk 1884 – Amsterdam 1970) zou uitgroeien tot een van de belangrijkste beeldhouwers van de Amsterdamse School lag in zijn jeugd niet voor de hand. Hij werd opgeleid tot banketbakker en leek voorbestemd tot het overnemen van zijn vaders bakkerij. Toch besloot Hildo Krop om kunstenaar te worden. Hij volgde teken- en schilderlessen in Londen en Parijs en ging op zijn 24ste studeren aan de Rijksacademie voor Beeldende Kunsten in Amsterdam. Zijn vele werken die nog altijd de openbare ruimte verrijken, leverden hem de eretitel Stadsbeeldhouwer van Amsterdam op.

Persoonlijk werk voor vrouw en vrienden
De verkoopexpositie laat zien dat Hildo Krop oneindig veel veelzijdiger was dan dat. Het aanbod loopt uiteen van een mahonie wandpaneel uit een villa in de Oranje Nassaulaan in Amsterdam, tot kleine aardewerk plastieken uit zijn eigen atelier. Een indrukwekkend persoonlijk item is de dekenkist die de kunstenaar maakte voor zijn echtgenote Mien. ‘Hildo Krop dedicavit uxori carissimae AD 1948’ staat in sierlijke letters op de deksel vermeld, wat betekent: ‘Door Hildo Krop opgedragen aan zijn geliefde vrouw in 1948’. De voorstellingen op zeven gestoken reliëfpanelen en een spreuk die is uitgesneden in een banderol verwijzen naar de bevrijding van 1945. Een persoonlijk licht op de kunstenaar werpen ook de nieuwjaarskaarten die Hildo en Mien Krop in de jaren 50 en 60 verzonden. De kaarten tonen prachtige houtsnedes en teksten, soms poëtisch of met een politieke lading. Met zijn krachtig vormgegeven houtsnedes, onder andere voor de communistische krant De Tribune, streed Krop voor een samenleving met meer gelijkheid en solidariteit.

Mommie Schwarz: lid van de Amsterdamse avant-garde
Samuel L. 'Mommie' Schwarz (Zutphen 1876 – Auschwitz 1942) en Hildo Krop waren bekenden van elkaar. Samen met zijn vrouw Else Berg behoorde schilder en grafisch kunstenaar Schwarz tot de Amsterdamse avant-garde. Het paar was erbij toen in 1909 kunstenaars uit de hele wereld samenstroomden in Parijs om zich onder te dompelen in het impressionisme, fauvisme en kubisme, nog voordat Piet Mondriaan, Jan Sluijters en Leo Gestel – hun latere vrienden – naar de Franse hoofdstad trokken. Terug in Amsterdam werden Schwarz en Berg als hypermoderne vernieuwers beschouwd. Beiden waren uitermate productief en actief in het hoofdstedelijke kunstleven.

Levendige haventaferelen en kleurrijke schetsen
Het grafische ontwerpwerk van Schwarz kreeg van meet af aan lof. Gedurende de gehele art deco-periode maakte hij brochures, boekomslagen, illustraties en reclameplaten. In 1925, op de befaamde Exposition Internationale des Arts Décoratifs et industriels Modernes in Parijs, kreeg hij een gouden medaille in de categorie ‘Art de la Rue’. Mommie Schwarz tekende graag marktkooplieden, bouwvakkers, het laden en lossen op havenkades, en passagiers en matrozen op boten. In de verkoopexpositie is een aantal houtskooltekeningen met dergelijke levendige haventaferelen te zien. Ook is er van Schwarz een groot aantal kleurrijke schetsen in waterverf.

Chris Lanooy: Leve het experiment
Een eigenzinnige man, een solist, die rond 1900 voor bijna alle succesvolle plateelbakkerijen werkte. Het talent van Chris Lanooy (1881 – 1948) werd overal onderkend en hij schopte het zelfs tot artistiek leider, maar zijn betrekkingen waren steeds van korte duur. Zijn niet te onderdrukken drang tot experimenteren kon hij pas echt uitleven in zijn eigen atelier. Begin twintigste eeuw ontpopte Chris Lanooy zich tot een vernieuwer in de keramiek. In het interbellum kreeg hij de kans zijn kennis van glazuurtechnieken ook toe te passen in de glaskunst. Het leidde tot een reeks uitzonderlijke unica voor Glasfabriek Leerdam.

Zeldzame Leerdam Unica uit particuliere verzameling
In de verkoopexpositie zijn hoogtepunten te zien uit zowel het keramiek- als het glasoeuvre van Chris Lanooy. Opvallend is een zestiental Leerdam Unica, die als enige overeenkomst hun experimentele karakter hebben. Tussen 1923 en 1930 ontwierp Lanooy unica voor de glasfabriek, waarbij hij zich vooral richtte op het technische aspect. Net als bij zijn glazuurexperimenten voor keramiek, onderzocht hij de mogelijkheden van ingebrande lusters en irisé op glas. Ook sloot hij materialen als kleurpoeders, glazuren of stukjes glas tussen de lagen op, waardoor bijzondere effecten ontstonden. De zestien Leerdam Unica in de verkoopexpositie zijn afkomstig uit een belangrijke particuliere verzameling.

Praktische informatie over de expositie
De Stadsbeeldhouwer, de Avant-gardist & de Einzelgänger - Drie spraakmakende kunstenaars uit het interbellum belicht: Hildo Krop, Mommie Schwarz en Chris Lanooy.

Verkoopexpositie, 26 september t/m 17 oktober bij Kunstconsult, Smederij 4, 1185 ZR Amstelveen, 020-3416476, info@kunstconsult.nl, www.kunstconsult.nl

Openingstijden: woensdag, donderdag en vrijdag van 13.00 tot 17.00 uur of op afspraak.

Extra - Open zaterdag: 29 september van 13.00 tot 17.00 uur.

Tentoonstelling Art Nouveau / Nieuwe zakelijkheid / Delft wegens succes verlengd

Op 30 maart is de tentoonstelling Art Nouveau / Nieuwe zakelijkheid / Delft geopend voor het publiek. Vanaf dag één is de tentoonstelling goed ontvangen. De bezoeker prijst het bijzondere verhaal, de getoonde topstukken en de spectaculaire vormgeving. Daarom is besloten de tentoonstelling Art Nouveau / Nieuwe zakelijkheid / Delft in Museum Prinsenhof Delft twee weken langer open te stellen voor het publiek.

Delft groeit tussen 1880 en 1940 uit van een kleine provinciestad tot één van de belangrijkste centra van de kunstnijverheid in Nederland. Deze bloeiperiode is het resultaat van een bijzondere wisselwerking tussen de Delftse industrie, Polytechnische School en de kunstateliers. Kunstenaars trekken naar Delft, bedrijven en ateliers worden bekroond op de wereldtentoonstellingen en de grafische industrie maakt een opmars. Voor het eerst vertelt Museum Prinsenhof Delft dit inspirerende verhaal.

Voortrekkersrol
Aanjager van de kunst en kunstnijverheid in Delft rond 1900 is de Polytechnische School, de huidige TU Delft. Hier studeren de toekomstige industriëlen en kunstenaars. Zij geven een impuls aan het artistieke klimaat van de stad, hetzij als opdrachtgever of als uitvoerder. De vooruitstrevende ondernemer Jacques van Marken, oprichter van de Gist- en Spiritusfabriek en de Nederlandsche Oliefabriek, speelt een sleutelrol in de ontwikkeling van de art nouveau in Delft. Hij is het die Jan Toorop vraagt een affiche voor de Nederlandsche Oliefabriek te ontwerpen. Het resultaat is het iconische slaolieaffiche, dat de Nederlandse art nouveau de bijnaam ‘slaoliestijl’ oplevert.

Van Marken vervult met zijn opdrachten aan kunstenaars ook een pioniersrol in de ontwikkeling van de bedrijfsreclame en grafische industrie. Dankzij dit creatieve klimaat voelen kunstenaars zoals Bart van der Leck en Piet Zwart, vertegenwoordigers van De Stijl en nieuwe zakelijkheid, zich aangetrokken tot Delft. In de voorwerpen van bedrijven zoals aardewerkfabriek De Porceleyne Fles, Atelier van Gebrand Glas ‘t Prinsenhof en de Firma Braat komen technische innovatie, esthetiek en vakmanschap samen. Daarmee vestigt Delft zijn reputatie als stad van innovatie.

Art Nouveau | Nieuwe Zakelijkheid | Delft - Kunst, kennis en industrie is nog te zien tot en met 9 september in Museum Prinsenhof Delft, Sint Agathaplein 1 in Delft.

Website Museum Prinsenhof Delft

Nationale Glas - Kunstdagen Leerdam 2018 

3e editie glasbeurs & markt voor kunstenaars

Het goedbezochte event voor oud en modern glas, de Glasdagen Leerdam, zijn inmiddels mooie jaarlijkse traditie. Tijdens het tweede weekend van september - vrijdag 7 tot en met zondag 9 september - staat Leerdam in het teken van glas… en… kunst. Want de Glasdagen Leerdam breiden in het weekend uit met een gevarieerde kunstmarkt voor individuele kunstenaars. Zij presenteren en demonstreren hun werk in hartje Leerdam. Langs de historische Zuidwal tonen bekende en nieuwe glaskunstenaars, galeries uit Nederland met oud en modern glas bijzondere collecties voor liefhebbers en verzamelaars. De toegang voor de Glas - Kunstdagen Leerdam is gratis. Op zaterdag en zondag zijn in Leerdam allerlei activiteiten op het gebied van glas & kunst. Het Nationale Glasmuseum presenteert de tentoonstelling Art Deco Glas, belofte voor het moderne. In de Glasblazerij zijn doorlopend demonstraties te bezoeken. De in 1878 opgerichte glasfabriek Royal Leerdam Crystal is ook te bezichtigen. Verder is het zaterdag en zondag Open Monumentendag, waarbij Hofje van Mevrouw Van Aerden haar deuren opent met op de binnenplaats en in de tuin plek voor glaskunstenaars.

Kijk op www.glasdagenleerdam.nl voor meer informatie.

My Nature: solo tentoonstelling Katharine Morling bij Galerie Terra Delft

Katharine Morling startte haar carrière met het maken van geglazuurde majolica, maar was er niet gelukkig mee: op deze wijze, ingebed in de traditie, zag ze zichzelf niet als kunstenaar. In 2007 op het Royal College of Art, MA Glass and Ceramics, ontdekte ze hoe ze wilde werken: tekenen werd belangrijk.

Haar werk veranderde compleet toen ze begon met haar, soms levensgrote, zwart-witte stukken. Deze stukken beginnen als een schets, die ze vertaalt in 3D. Ze noemt zichzelf een driedimensionaal mens: ze wil er omheen kunnen lopen, het van alle kanten bekijken. De objecten blijven ongeglazuurd, omdat ze houdt van de onzekerheid die dat oproept: mensen zijn niet gewend aan ongeglazuurde witte klei; men wil het aanraken, voelen of het misschien papier is. Het geeft een extra dimensie aan de objecten. Met zwart geeft ze contouren aan en voegt eigenzinnige grafische details toe.

Haar inspiratie haalt ze uit objecten van het alledaagse leven en uit haar wandelingen over antiekmarkten. Ook de natuur, met name bloemen en vlinders, speelt een belangrijke rol. Stillevens plaatst ze in oude houten doosjes, maar ook wel in heel fraaie mahoniehouten vitrinekastjes; het matte witte porselein met de donkere contouren contrasteert prachtig met het glanzende hout. Gekleurde kwasten symboliseren haar zoeken naar nieuwe mogelijkheden. Origineel en met een knipoog naar het surreële, heeft het de kunstenaar ruime internationale erkenning opgeleverd.

Expositie: ‘My Nature’, porselein van Katharine Morling (GB)
Periode: 18-08 tot 15-09 2018
Locatie: Galerie Terra Delft / Nieuwstraat 7 / 2611HK Delft
Informatie en contact: Joke Doedens (06-10003624) of info@terra-delft.nl

The Attic van Hans van Bentem in Oss

In Museum Jan Cunen in Oss is tot en met 16 september 2018 de tentoonstelling The Attic van Hans van Bentem te zien.  “Door mijn eigen werk gaan, is als struinen op een rommelzolder,” aldus Hans van Bentem (Den Haag 1965). Een zolder is een wereldje op zich, waar je van alles kunt aantreffen en ontdekken. Spullen waarvan je niet meer wist dat je ze had – speelgoed, oude knuffels, schoenen, een etalagepop – brengen herinneringen naar boven. Ze nodigen uit om te wroeten in het geheugen, je eigen bovenkamer.

Op de zolder van Museum Jan Cunen treffen we bustes aan. Een dictator, een pierrot, een dragqueen. Het zijn zelfportretten van Hans van Bentem, die zich in uiteenlopende uitdossingen aan ons presenteert. Zijn het personages die hij zou willen zijn, al was het maar voor een dag? Kijken we naar verschillende kanten van zijn persoonlijkheid, waarvan we met elk nieuw zelfportret een completer beeld krijgen? Of zijn het portretten van ons allemaal, uitvergroot tot karikatuur? Op zolder wordt de fantasie geprikkeld, hier spreekt de verbeelding.

Aan een balk hangt een skelet. Een hand van Mickey Mouse, een gebloemde schedel en een voet met roodgelakte nagels zijn opgestapeld tot assemblages of totempalen. Hans van Bentem associeert er visueel op los. “Ik kijk om me heen als een kind in een snoepwinkel en pluk overal wat weg.” Die verwondering en onbevangenheid klinken door in een intuïtief werkproces. Het resultaat is een directe, ogenschijnlijk speelse beeldtaal, waarin elementen uit de popcultuur, strips en niet-Westerse kunst samenkomen.

Achter de veelheid aan vormen, kleuren en motieven gaat vakmanschap schuil; in de uitvoering van zijn sculpturen streeft Van Bentem perfectie na. Hij werkt met de beste ambachtslieden in China, Tsjechië en Senegal om tot onberispelijke beelden van porselein, keramiek, glas en hout te komen. Dat zorgt voor een spannende balans: zo krachtig als de beeldtaal is, zo kwetsbaar is het materiaal.

Hans van Bentem – The Attic is tot stand gekomen met dank aan Majke Hüsstege Projects.

Meer informatie

www.museumjancunen.nl

Tentoonstelling Made in Holland 400 jaar wereldmerk

Met Made in Holland: 400 jaar wereldmerk presenteert het Princessehof een spraakmakende tentoonstelling over vier Nederlandse succesverhalen: Delfts blauw, Maastrichts aardewerk, art-nouveaukeramiek en Dutch Design. Aan de hand van imposante bloempiramides, kleurrijk boerenbont, populair Gouds plateel en de eigenwijze ontwerpen van designers als Maarten Baas ontdekt u hoe Nederland een wereldspeler is geworden op het gebied van keramiek. De tentoonstelling is tot en met 30 juni 2019 te zien. 

Iedereen kent Dutch Design wel, dat ook buiten Nederland geweldig populair is. Dit fenomeen staat in een lange traditie. Van Delfts blauw tot art nouveau, Nederlandse makers weten al eeuwenlang prachtige keramiek te vervaardigen en hier vervolgens wereldwijd succes mee te hebben. De tentoonstelling bevat niet alleen de mooiste voorwerpen, maar vertelt ook hoe Nederlandse fabrikanten buitenlandse invloeden aanwendden voor eigen succes.

Delft
Rond 1600 introduceerde de VOC Chinees porselein in Nederland. Binnen de kortste keren werden deze kostbare schotels en kommen razend populair. Hollandse fabrikanten imiteerden dit in beschilderd aardewerk. Veel van deze fabrieken waren in Delft gevestigd, vandaar de naam: Delfts blauw. De kwaliteit van het aardewerk was zo hoog dat het volop werd geëxporteerd naar de rest van Europa. De Engelse koningin Mary Stuart was er dol op. De tentoonstelling bevat spectaculaire bloemenhouders, sierlijke terrines en complete kaststellen. Ook beschilderde tegels werden op grote schaal geëxporteerd. Zoals een indrukwekkend tegeltableau, bestaande uit maar liefst 585 tegels.

Maastricht
De Maastrichtse rasondernemer Petrus Regout groeide in de 19e eeuw uit tot de eerste grootindustrieel van Nederland. Hij is de ‘Godfather’ van het bont bedrukte aardewerk en van het boerenbont, maar bedacht dit niet zelf. Vanuit Engeland liet hij materiaal, personeel en machines overkomen. Zo kon hij op grote schaal het zo bekende aardewerk maken. Bezoekers vinden in de tentoonstelling de Engelse voorbeelden, het populaire Maastrichtse aardewerk zelf, maar ook de aanpassingen die Regout deed in de modellen en decors om de Japanse en de islamitische markt te veroveren.

Art nouveau
Op de wereldtentoonstelling van 1900 in Parijs stal het eierschaalporselein van Rozenburg de show. De Haagse fabrikant introduceerde daar een porselein dat zo dun was dat het licht doorliet. Bovendien waren de sierlijke flacons, vazen en serviesgoed fraai gedecoreerd met tekeningen van bloemen en dieren in een stijl die toen sterk opkwam. Vanaf 1915 wist Plateelbakkerij Zuid-Holland (PZH) de Amerikaanse markt te veroveren met Gouda Pottery. Vazen, borden, klokken, kandelaars en klompen tonen de kenmerkende matte glazuurlaag en de door Perzische keramiek en Grieks-Cypriotisch aardewerk geïnspireerde motieven.

Dutch Design
Aan het eind van het vorige millennium wisten Nederlandse ontwerpers wederom wereldwijd opzien te baren. Dit keer met Dutch Design, dat staat voor minimalisme, onconventionele oplossingen en een gevoel voor humor. Een theepot in de vorm van een schedel en een gigantische vaas voor een kleine plant laten deze speelse opvatting zien. Hedendaagse bloempiramides verraden dat er ook goed gekeken wordt naar de eeuwenoude traditie van het Delfts blauw. Recentelijk combineren designers oude ambachten met de nieuwste technologieën. Zo wordt keramiek bewerkt met een gasbrander of zelfs geprint.

Keramiekmuseum Princessehof
Grote Kerkstraat 9
8911 DZ Leeuwarden
T +31(0)58 2 948 958
info@princessehof.nl

Website Keramiekmuseum Princessehof

Di t/m zo geopend van 11.00 -17.00
Maandag gesloten

‘Kijck, de takels en de touwen’ in Otterlo

Van 9 juni t/m 30 september 2018 is in het Nederlands Tegelmuseum een tentoonstelling te zien over tegels met thema’s rond ‘varen’ in de brede zin van het woord.

Nederland noemt zich al eeuwen een zeevarende natie, in handel, visserij en oorlog. En binnenlands is de rol van de scheepvaart op rivieren en kanalen ook niet weg te denken. Geen wonder dat schepen, met alle daaraan hangende ‘takels en touwen’, de varende bemanning en de scheepsbouw ook op wandtegels in een ongelooflijke variatie zijn afgebeeld.

De oudste voorbeelden dateren van rond 1600, en halverwege de zeventiende eeuw komen al hele series in productie, vooral in Rotterdam, Amsterdam, Utrecht en Harlingen. Die populariteit neemt in de twintigste eeuw zelfs opnieuw toe. Recent is voor de Cuyperspassage onder het Centraal Station van Amsterdam over een lengte van meer dan 100 meter een tegelwand gemaakt, gebaseerd op een tableau van de achttiende eeuwse Rotterdamse tegelschilder Cornelis Boumeester.

Je kan gerust zeggen dat varen en belangstelling voor varen sinds mensenheugenis gebakken zit in de genen van de Nederlander.

In de expositie wordt voor het eerst een monumentaal tegeltableau van Friese makelij gepresenteerd, dat bij toeval in Engeland is teruggevonden. De expositie gaat in op thema’s als haring- en walvisvaart; scheepstypen en scheepsbouw, tuigage en scheepssier; handelsroutes en wat werd gebracht en gehaald; zeewezens, bijgeloof en symboliek.

De expositie valt samen met de nieuwste tweetalige publicatie van Jan Pluis met de titel Schepentegels, Amsterdam - Harlingen - Makkum 1660-1980
(Primavera Pers Leiden).

Meer informatie

www.nederlandstegelmuseum.nl

Show Yourself in Design Museum Den Bosch

Design Museum Den Bosch (voorheen Stedelijk Museum ’s-Hertogenbosch) toont vanaf 16 juni de verzamelingen van Benno Premsela en Yvònne Joris. Het museum heeft deze onlangs met twee belangrijke en omvangrijke particuliere schenkingen verworven. Vorig jaar ontving het museum de collectie keramiek van vormgever en binnenhuisarchitect Benno Premsela (1920 - 1997), bestaande uit 262 vazen, schalen en kommen, waaronder belangrijk werk van Geert Lap en Jan van der Vaart. Een tweede schenking bestaat uit ruim 250 sieraden van voormalig directeur Yvònne Joris (1950 - 2013). Beide schenkingen, met werk van circa honderdvijftig vormgevers, keramisten en sieradenmakers, vormen een belangrijke aanvulling op de collectie van het museum.

Benno Premsela en Yvònne Joris waren in hun tijd twee toonaangevende verzamelaars en publieke persoonlijkheden. Hun persoonlijke visie op vormgeving gaven zij ook vorm in hun privéverzamelingen. Dit maakt deze schenkingen extra interessant voor het museum en is reden dat met Stedelijk Museum ’s-Hertogenbosch de twee verzamelingen compleet aan de collectie heeft toegevoegd. Beide verzamelingen zijn geschonken door de erven Premsela/Broeksma en Joris.

Verzamelpassie én zendingsdrang

Zowel Benno Premsela als Yvònne Joris hebben hun invloed doen gelden op het gebied van de toegepaste kunst en vormgeving. Ze behoorden tot verschillende generaties, en hadden verschillende smaakopvattingen, maar toch hadden ze veel gemeen. Zowel Premsela als Joris waren verzamelaars voor wie het persoonlijke en het professionele samenviel; er bestond voor beiden dan ook geen scheiding tussen werk en privé. Benno Premsela presenteerde zijn keramiek thuis, waar hij en zijn partner Friso Broeksma vele gasten ontving om ze te confronteren met steeds veranderende opstellingen van zijn verzameling.

Yvònne Joris droeg letterlijk haar liefde voor het eigentijdse sieraad uit. Beiden zetten hun collecties in om hun boodschap te verkondingen: gelijke waardering voor vormgeving en toegepaste kunsten naast andere beeldende kunstvormen. Deze boodschap is nog altijd actueel.

De twee verzamelingen passen buitengewoon goed binnen het museale beleid en de collectie. De koerswijziging richting design onder directeur Timo de Rijk resulteert per 1 juni in de nieuwe naam: Design Museum Den Bosch. Het feit dat de verzamelingen afkomstig zijn van personen die zo belangrijk zijn geweest voor de Nederlandse vormgeving (Premsela) en het museum (Joris), en bovendien van uitgesproken voorvechters van de toegepaste kunsten, onderstreept de missie en visie van het vernieuwde museum des te krachtiger: de impact van vormgeving op onze maatschappij tonen.

Benno Premsela

De 262 keramische objecten uit de nalatenschap van Benno Premsela werden geschonken door Els en Caspar Broeksma, de erven van Premsela’s partner Friso Broeksma. Benno Premsela was als vormgever en binnenhuisarchitect een hartstochtelijk pleitbezorger van ‘goed wonen’ en een centrale figuur in de naoorlogse Nederlandse kunstwereld. Daarnaast was hij als voorzitter van het COC ook een bekende voorvechter van homo-emancipatie. Zijn collecties beeldende en toegepaste kunst waren onderdeel van de consequente wijze waarop hij zijn moderne, geëmancipeerde levensstijl uitdroeg. Een belangrijke boodschap hierbij was zijn pleidooi voor de opheffing van de scheiding tussen vrije en gebonden kunsten. Dit blijkt in Premsela’s verzameling keramiek onder meer uit het feit dat hij zich nadrukkelijk op de moderne (container)vorm toelegde. Ingetogen van kleur en vorm verzamelde (en ontwierp) Premsela vooral producten met een wat ingehouden karakter. Hij meende dat er al genoeg ‘lawaai’ in de wereld was.

Yvònne Joris

Als directeur van Museum Het Kruithuis en het Stedelijk Museum ’s-Hertogenbosch (1987- 2009), was Yvònne Joris even eigenzinnig als het accent grave op haar voornaam doet vermoeden. Met haar eigenzinnigheid en verzameldrift wist ze het relatief kleine museum te verrijken met een uitzonderlijke collectie kunstenaarskeramiek en auteurssieraden van internationale allure. Vanaf het begin van haar directeurschap zette zij de toegepaste kunsten centraal naast een tentoonstellingsbeleid waarin vernieuwende vormgeving een rode draad vormde.

Yvònne Joris droeg haar persoonlijke overtuiging ook zichtbaar uit. Elegant, extravagant met hoeden en sieraden getooid, stond ze letterlijk voor datgene waarin ze geloofde.
Haar eigen sieradencollectie weerspiegelt dit beeld; naast werk van toonaangevende, internationale makers (die we ook in de museale collectie aantreffen) is bijvoorbeeld ook ‘costume jewellery’ ruim vertegenwoordigd.

Geschiedenis museum

De schenking van de collectie Joris, gekoppeld aan de koerswijziging van het museum, vormt aanleiding de eigen geschiedenis nader te onderzoeken. Naast de vele opzienbarende en soms baanbrekende tentoonstellingen en aankopen uit de ‘periode Joris’ is er speciaal aandacht voor de langdurige en roerige zoektocht naar een passende locatie voor nieuwbouw van het museum. Ontwerptekeningen en maquettes van heel vroege plannen van Gerrit Rietveld tot het bijna gerealiseerde citadelplan van Bořek Šípek zullen voor het eerst in lange tijd weer te zien zijn. Deze kleine presentatie wil de ontwikkeling en de prestaties van het museum in de afgelopen zes decennia niet slechts belichten, maar ook aantonen dat design altijd onderdeel van het institutionele DNA is geweest.

Publicatie

Bij de tentoonstelling verschijnt een (dubbelbandige) publicatie gewijd aan deze schenkingen. Auteur Titus Eliëns vervlecht daarin het verhaal van Yvònne Joris’ tijd bij het museum nadrukkelijk met de geschiedenis van de instelling zelf. Conservator Fredric Baas beschrijft hoe Benno Premsela’s opvattingen over kunst en vormgeving zijn te traceren in de geschonken keramiekcollectie.

Vanaf 1 juni heeft het Stedelijk Museum ’s-Hertogenbosch een nieuwe naam: Design Museum Den Bosch

Foto: Geert-Lap-vazen-en-schalen-1984 -1988-collectie-Benno-Premsela - schenking-Els-en-Caspar-Broeksma.

Meer informatie

www.designmuseum.nl